قاتلی به نام آبله
آبله بیماری مهیبی است که ویروس آن واریولا نام دارد ( دو نوع مینور و ماژور) و در طول تاریخ بشر میلیاردها انسان را به هلاکت رسانده است و آنهایی هم که از چنگ او جان به در برده بودند تا آخر عمر داغ و نشانهای زشت این بیماری را بر چهره داشتند. چه بسیار زیبا رویانی که از این بیماری جان به در بردند ولی بقیهی عمر خود را با چهرهیی زشت و با رنج و سختی گذراندند. این قاتل که اولین قربانیهای آن را در قرن سوم قبل از میلاد و در میان جنازه های مومیایی شدهی مصر باستان یافتند تنها در صدسال پایانی عمر خود پانصد میلیون انسان را به قتل رساند که از این شمار حدود سیصد میلیون نفر از آنها در قرن بیستم جان سپردند. هیچ شاهد و دلیلی برای انتقال این بیماری از حیوان به انسان یافت نشده است و بنابراین ات و سوسک ها ناقل آن نیستند. در طول تاریخ وقتی این قاتل بیرحم هجوم میآورد شهرها و روستاها را به عزا میکشاند و حتی متروک میکرد. تنها در یک سال یعنی سال 1967 میلادی یا حدود 1331 هجری شمسی پانزده میلیون نفر انسان را کشت. نگران نباشید این قاتل دیگر وجود ندارد و بشر سرانجام با واکسیناسیون سراسری آن را ریشه کن کرده است.در اینجا میخواهیم داستان مبارزهی بشر با این قاتل مهیب و زخم زدن بر او و سرانجام اعدام» و انهدام او را مرور کنیم.
بشر برای مبارزه با این بیماری نخست به روشی متوسل شد که بنا به آن ابتدا اندکی از جرم یا چرک زخم ناشی از آبله از بدن بیمار برداشته میشد و سپس از طریق خراشی که روی بدن یک آدم سالم ایجاد میشد به او انتقال مییافت. این روش را واریولیشن(variolation) مینامیدند و تصور میرفت که این روش کاراست ولی متاسفانه بسیاری از آدم های سالمی که به این طریق پیشگیری میشدند خود آبله میگرفتند. بسیاری از پزشکان این روش را موثر میدانستند ولی واقعا تلفات بسیار زیاد بود. آبله در حالت عادی وقتی مردم را گرفتار میکرد سی تا سی و پنج درصد آنان را میکشت ( البته در بین کودکان بیشتر کشنده بود) وقتی هم که همهگیر و خشمگین میشد آمار تلفات حتی به صد در صد هم میرسید.
ادوارد جنر( 1749 تا 23) از جملهی پزشکانی بود که به دنبال راه حلی برای پیشگیری از این بیماری مهیب بودند و در آن راستا میکوشیدند. ادوارد جنر متوجه شده بود که دختران شیردوش که برای دوشیدن شیر گاوها استخدام شده بودند حتی در اوج همهگیری مبتلا نمی شدند. گویی آنان نسبت به این بیماری ایمنی دارند. حتی وقتی بیماری یک روستا را منهدم میکرد بازماندگان از میان مردمی بودند که بیشتر با گاوها سروکار داشتند. دکتر جنر میدانست که گاوها به نوعی بیماری مشابه به نام آبله گاوی مبتلا میشوند و این بیماری به انسان منتقل میشود ولی کُشنده نیست. یک روز وقتی یکی از دختران مبتلا به آبله گاوی به نزد دکتر جنر آمد، دکتر جنر مقداری از جرم زخم روی بدن این دختر را برداشت و آن را بعدا با خراشیدن نقطهیی از بدن یک پسربچهی هشت ساله به نام جیمی فیپس به او منتقل کرد. جیمی مبتلا به آبله گاوی شد ولی پس از مدتی کوتاه سلامتی خود را بازیافت. نکتهی جالب این بود که با وجود ابتلای مردم روستا به آبله، جیمی که در کنار آنها می زیست دچار بیماری آبله نشد
جنر به وجد آمد . او موفق شده بود که راه پیشگیری و واکسینه کردن مردم درمقابل این بیماری مهیب را پیدا کند. او مقاله های زیادی در این باره نوشت ولی مثل همه ی مراحل پیشرفت علم عدهی زیادی حتی از میان پزشکان با نظر او مخالف بودند و همان روش غلط انتقال زخم آبله از بدن بیمار به مردم یا واریولیشن را ادامه می دادند. درحالیکه جنر زخم آبله گاوی را به بدن آدم های سالم منتقل میکرد. یکی از قسمتهای سریال معروف روهاید(Rawhide Tv series)مربوط به شیوع بیماری در آمریکا در اواسط قرن بیستم است و به خوبی مقاومت پزشکان محلی در مقابل واکسیناسیون و اصرار بر ادامهی روش قدیمی را حتی در قرن بیستم نشان میدهد. سرانجام جنر و پیروان او بر جهل زمانه غلبه کردند و واکسینه کردن مردم به روش جنر درستی خود را به ثبوت رساند و سیل افتخارات و جوایز به سوی ادوارد جنر روانه شد. با وجود این پیروزی ها آبلهی قاتل تا حدود صد و پنجاه سال پس ازپیدا شدن واکسن، همچنان به کشتار خود ادامه داد. چرا ؟ برای اینکه این بیماری همهگیر و غیرقابل درمان بود و بشر ناتوان از واکسینه کردن همهی مردم جهان. تلاش ها ادامه داشت تا اینکه سرانجام در سال 1980 نابودی و ریشهکن شدن این بیماری مهیب پس از واکسیناسیون سراسری در جهان از روی کره ی زمین اعلام شد. آبله در شکل طبیعی اش آخرین قربای خود را در سال 1977 در سومالی گرفت ولی در سال 1978 یک خطای آزمایشگاهی موجب گریختن ویروس آبله از لوله ی آزمایش آزمایشگاه شد و در بخش هایی از انگلستان همه گیر شد و به مرگ یک خانم به نام ژانت پارکر انجامید.
کرونا (coronavirus)، آخرین آمار روزانه قربانیان و مبتلایان
بیماری ,جنر ,آبله ,و ,ولی ,یک ,این بیماری ,به نام ,را به ,این قاتل ,خود را
درباره این سایت